W labiryncie wyborów zawodowych

Alicja Stańska, 17 Listopad 09

tekst: Agnieszka Ciereszko

Mówią wokół…



Ostatnimi

czasy możemy znaleźć artykuły w prasie codziennej dotyczące

sytuacji absolwentów na rynku pracy i przysłuchiwać się opinii

świeżych magistrów. Opowiadają studenci prawa o swojej pracy w

pizzerii, opowiada ekonomistka o pracy przy kasie i opowiada hotelarz

o frustracji w pracy, która mimo iż po jego kierunku, okazała się

jednak nie tą jedyną. Wszędzie wokół unosi się zapach

bezwzględnego pesymizmu i wszechobecnej bezradności. Dlaczego tak

się dzieje? Dlaczego aż tylu niezadowolonych młodych pracowników?

Gdzie leży przyczyna? Omówiono już wszędobylski kryzys, nie

pozostawiono suchej nitki na systemie kształcenia i braku

dostosowania go do potrzeb rynkowych, skrytykowano już nauczycieli i

rodziców. Do tej beczki dodajmy jeszcze nieco inną łyżkę

dziegciu: indywidualny wybór.

 

O wyborach…









Jesteśmy

kowalami własnego losu i żaden kryzys czy system nauczania tego nie

zmieni. To są elementy dodatkowe: wspomagające bądź zakłócające

proces naszego rozwoju, naszego życia, bo życie wszak jest

nieustannym rozwojem. W myśl psychologii humanistycznej powiedzmy

głośno: jesteśmy w stanie korzystać ze swego potencjału i

zmieniać otaczającą nas rzeczywistość, pod warunkiem dobrej

motywacji i samoświadomości. A ta jaka jest? Ano różnista.



Mamy

zatem grupę młodych, którzy załamując ręce przekrzykują się

głośno: zarabiam marne grosze, nie dano mi szansy, nie nauczono

mnie, źle wybrałem, beznadziejny kierunek, fatalne praktyki. I mamy

z drugiej strony grupę cichych, cierpliwych młodych, którzy walczą

o swoje miejsce. Pomiędzy zajęciami biegną na praktyki, angażują

się w wolontariat, pracują nad sobą i starają się elastycznie

reagować na zmiany.



Jaki

jest nasz - Edukatorów udział w tym procesie wspomagania obu grup?

Aby odpowiedzieć na to pytanie, cofnijmy się do szkoły, do

podstawowych wyborów edukacyjnych i zawodowych, które dokonują się

już na szczeblu gimnazjum. Młodzież powinna mieć dostęp do

materiałów informacyjnych, do narzędzi, do specjalistów. A nade

wszystko młodzieży tej powinnyśmy uświadomić potrzebę szukania

takiej informacji. Bo świadoma raczej nie jest. Kiedy prowadzimy

warsztaty z młodzieżą i docieramy do wątku wyborów zawodu

udanych i nieudanych, widać przerażone wielkie oczy pytające „co

mam zrobić aby dobrze wybrać?”. Odpowiadamy: usiądź i spokojnie

pomyśl…









Aby je wspomagać…









Samo

siedzenie i myślenie w rzeczy samej nie wystarczy, sięgamy więc do

pomocy, do analizy rynku pracy, kierunków szkół (tu kłania się

praca z niektórymi rodzicami upierającymi się iście bezmyślnie

przy szkołach ogólnokształcących), pracujemy nad określeniem

indywidualnych predyspozycji i umiejętności. Praca u podstaw.

Narzędzia dostępne w branży doradztwa zawodowego umożliwiają

dobrą i ciekawą pracę z uczniem. Konkretniej: realizujemy m.in. w

chwili obecnej nowy projekt „Labirynt Zawodów”. W jego zakresie

tworzymy niewerbalny test predyspozycji i zainteresowań zawodowych.

Dostępny będzie w 3 wersjach wiekowych – dla uczniów szkół

podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych. W pakiecie dostępne

będą multimedialne zasoby informacji zawodowej. Będą mogły być

wykorzystywane w procesie planowania ścieżki edukacyjnej i kariery

zawodowej uczniów, przez doradców zawodowych, pedagogów,

nauczycieli, a także samodzielnie przez uczniów i ich rodziców.



Projekt

zostanie dostosowany do każdej z grup wiekowych w odmienny sposób:

dla najmłodszych uczniów ze szkół podstawowych będzie

przeznaczona najkrótsza wersja z szerokimi obszarami zawodowymi,

odpowiadającymi predyspozycjom i zainteresowaniom. Test będzie

swego rodzaju wstępem do wprowadzenia dzieci w myślenie o pracy

zawodowej. Dla uczniów gimnazjów dostępna będzie pełna wersja

testu z wyczerpującą interpretacją wyników. Dla uczniów szkół

ponadgimnazjalnych natomiast test i opis jego wyników będzie mógł

stanowić materiał porównawczy dla dokonanych już wyborów. Może

dawać podstawy do konkretnych decyzji i wyboru, bądź zmian ścieżki

edukacyjno-zawodowej.



Dla

każdej z grup docelowych będzie przygotowane również wsparcie po

diagnozie, czyli konkretne multimedialne zasoby informacji zawodowej

oraz propozycje kroków na ścieżce indywidualnego planowania

kariery. Uwzględniono zatem pracę własną ucznia, co jest

niezwykle istotne, proces doradczy bowiem nie kończy się wraz z

wyjściem z gabinetu. Pozostaje jeszcze praca własna.



Świetnym,

pomysłem w tym projekcie jest również wprowadzenie dodatkowego

elementu: szkolenia stacjonarne oraz webinaria on-line dla doradców

zawodowych, pedagogów, psychologów szkolnych, nauczycieli w

zakresie wykorzystania Labiryntu

zawodów w pracy z dziećmi i młodzieżą. Pozwoli to na

profesjonalne stosowanie nowego narzędzia.



Życzylibyśmy

sobie, aby dostęp do tego narzędzia miała jak największa grupa

młodych ludzi i ich doradców. Zwiększają się wtedy bowiem szanse

na bardziej udane wybory zawodowe i świadome kierowanie życiem. W

myśl zasady: kowalem jestem.



Pracując

z motywacją młodych unikniemy być może kolejnych pokoleń

gorzkiej rzeczywistości, siejąc ziarenko świadomości własnego

bytu i wykorzystania drzemiących potencjałów. A wtedy i kolejny

kryzys nie będzie taki straszny i może więcej będzie artykułów

dotyczących tych, którym się udało wywalczyć swoje miejsce, a

inni będą powtarzać „i mnie się uda!”