To zaledwie siedem zasad, a dość istotnie zmieniają stosunek do każdego spotkania, jeśli się weźmie pod uwagę parę istotnych szczegółów. Oto one:

Pierwszym kluczem jest POZYTYWNE NASTAWIENIE. Liczy się ono bardziej, niż cokolwiek innego. Zapamiętaj ważną zasadę: we wszystkim oczekuj czegoś dobrego. W każdej sytuacji, zawsze wyszukuj czegoś budującego i interpretuj wydarzenia w pozytywnym duchu - tego nastawienia w szkole brakuje, jak  dobrej pogody. Większość trudność w kontaktach bierze się stąd, że nastawiamy się na konfrontację, a nie na dialog.


Bądź wielki przez uprzejmość

 

Drugi klucz do nawiązywania relacji to UPRZEJMOŚĆ. Angielski pisarz Thomas Carlyle stwierdził, iż wielkiego człowieka rozpoznasz po tym, jak traktuje maluczkich. Uprzejmość to bycie miłym i taktownym. Bądź uprzejmy dla każdego. Dziś ludzie są bardzo wyczuleni pod tym względem. Przykładowo, w mojej firmie stosujemy pewną podstawową zasadę w rozmowach telefonicznych. Jeśli ktoś nie jest uprzejmy, informujemy go, że nie jesteśmy zainteresowani robieniem z nim interesów. Kiedy sprzedawca jest niegrzeczny w stosunku do pracownika, odmawiamy wszelkiej współpracy. Nie pozwalamy, aby ktokolwiek w naszej firmie był źle traktowany - jeśli będziemy w tej kwestii konsekwentni w szkole, być może zacznie obowiązywać zasada partnerstwa i wzajemnego szacunku. A  uczniowie zaczną dostrzegać akceptowany przez nauczycieli sposób zwracania się do siebie.

 

fot. www.maurilioamorim.com 

 

Jesteś ważny kiedy cię akceptują

Trzeci klucz do wspaniałych relacji: AKCEPTACJA. Akceptacja ma niezwykłą moc. Badania psychologiczne wskazują, że akceptacja zaspokaja głęboką podświadomą potrzebę bycia ważnym i wartościowym. Pamiętaj, iż twoim zadaniem jest podnoszenie poczucia własnej wartości u ludzi — sprawianie, aby czuli się ważni. Kiedy bezwarunkowo kogoś zaakceptujesz, poczuje się cenny i dowartościowany. Podniesie się jego samoocena - odkąd jestem nauczycielem, czyli ćwierć wieku, ta zasada sprawdza się w szkole w 100%. Wbrew pozorom jest trudna, bo wymaga stale poszerzania obszaru, który akceptujemy. Dopóki panujemy na danym obszarze wydaje się nam, że to wystarcza. Ale przychodzi moment, gdy zostają przekroczone granice. To jest właśnie sztuka akceptacji nowego.


Granice zgodności

 

Czwarty klucz – UGODOWOŚĆ. Bądź ugodowy we wszystkich relacjach. Podstawowa zasada z tym związana mówi: jeśli chcesz być w dobrych stosunkach z innymi, musisz o to zabiegać. Nikt nie lubi osobowości kłótliwych, narzekających, czy trudnych. Kiedy byłem młody, często się kłóciłem. Byłem w tym dobry, ale musiałem też dużo czasu spędzać samotnie. Nigdy się nie kłóć i nie mów innym, że się mylą, bo zinterpretują to jako informację, iż nie są dobrymi ludźmi. Obniży to ich poczucie własnej wartości i spowoduje, że się zdenerwują i zaczną się sprzeciwiać - to często rodzi dyskusję i staje się powodem pretensji, że nie byliśmy zbyt twardzi. Jakby ugoda była odpuszczeniem powodów krytyki, na którą określeni ludzie zasłużyli. W szkole jest wiele takich sytuacji. A ugodzenie się jest długim procesem wyjaśniania  powodów niezadowolenia.


Potrafisz podziwiać?

Piąty klucz, który pomaga podnieść poczucie własnej wartości – PODZIW. Podziw podnosi poczucie własnej wartości innych ludzi, dlatego, że poczują się dobrze w zakresie tego, co mają lub kim są. Oto kilka obszarów, w których możesz wykorzystać podziw: Ludzie lubią dobrze wyglądać. Praw komplementy na temat ubrania, mówiąc, że podoba ci się ich garderoba, buty, krawat, czy teczka. Do kogoś bardzo punktualnego powiedz: „Naprawdę podziwiam cię za punktualność. Sam chciałbym być taki!”. Jeśli ktoś słynie z ciężkiej pracy, powiedz: „Wiesz, należysz do najciężej pracujących ludzi w tej branży”. Jest wystarczająca ilość godzin w szkole by zachwycić się sposobem bycia, pomysłami, zaradnością, skutecznością, odwagą, skrupulatnością, zrozumieniem. Aż głupio mi wymieniać sytuacje i działania jakie stale pojawiają się w pracy szkolnej. Bo spotyka je notoryczne milczenie, a nie podziw.


Komu możesz podziękować?

Szósty klucz składa się z dwóch części składowych, z których pierwsza to DOCENIANIE. Docenianie opiera się na poczuciu wdzięczności. Chodzi o bycie osobą o wdzięcznym usposobieniu. Podstawowa zasada mówi, że im więcej jest rzeczy, za które już jesteś wdzięczny, tym więcej będziesz miał powodów do wdzięczności w przyszłości. A oto wspaniałe ćwiczenie, które możesz wykonać: Od czasu do czasu zrób sobie listę wszystkiego, za co jesteś wdzięczny - najczęściej w ogóle nie przychodzi nam do głowy, że możemy poza rodziną być za coś komuś wdzięczni. 

Praca zawodowa rzadko skłania do wdzięczności, bo wydaje nam się, że obowiązek jest czymś co oddziela pojawienie się w relacjach takich odczuć jak wdzięczność. Gdy w szkole się na to odważymy dochodzi do nadzwyczajnej relacji, która pozwala dostrzec drugiego człowieka. To jest ten moment, gdy czujemy się na tyle blisko, że każdą sytuację jesteśmy wstanie rozwiązać pozytywnie.

UZNANIE to drugi element szóstego klucza do budowania relacji. Uznanie zaspokaja głębokie podświadome potrzeby ludzi i podnosi ich poczucie własnej wartości. Inne słowo na uznanie to pochwała. Kiedy chwalisz kogoś za cokolwiek, poczuje się godny pochwały. Podniesie się jego samoocena, poczucie wartości oraz poprawi się jego stosunek do ciebie. Koniecznie – kiedykolwiek to możliwe – chwal ludzi publicznie. Im częściej robisz to publicznie, tym mocniej wpływa to na ich poczucie własnej wartości. Z tego powodu wielkie nagrody przyznaje się zawsze w dużej grupie, by ludzie poczuli się naprawdę fantastycznie i byli na długo z siebie zadowoleni - zebrania, rady, szkolenia podczas których zawsze jest czas na docenienie działań nauczycieli. Czy liczą się tylko konkursy, laureaci, wybitne rezultaty? Cotygodniowy rytm szkolnego życia dostarcza wiele powodów potwierdzenia wyjątkowości i wartości pracy nauczyciela.


Daj szansę mówiącemu

Ostatnim, siódmym kluczem jest UWAGA. Poświęcanie uwagi powoduje, że ludzie czują się cenni. Ich poczucie własnej wartości podnosi się wraz z przekonaniem, że uważnie ich słuchasz. Słuchaj w sposób aktywny i wykorzystuj mowę ciała, jakbyś był mocno zaangażowany w rozmowę. Czasami, gdy ktoś przemawia, a ja jestem słuchaczem w pierwszych rzędach, swoją mową ciała bezustannie upewniam tę osobę, że wykonuje kawał dobrej roboty. Zdumiewające jest to, jak mówca stopniowo zaczyna skupiać się na mnie, niezależnie od wielkości audytorium - każde spotkanie, zebranie, warsztaty, rada muszą przejść etap odnalezienia siły na uważność. 

Brak jej powoduje w szkole nieporozumienia, rozczarowania, głosowania bez świadomości. Nadzwyczajny brak uwagi w przypadku nauczycieli stawia pod znakiem zapytania wszystkie pozostałe 6 zasad wg mnie niezbędnych w skutecznym wykonywaniu obowiązków w szkole.


Poczuj szacunek do samego siebie

Na koniec Złota Zasada – najważniejsza ze wszystkich: traktuj innych tak, jak sam chciałbyś być traktowany. Spraw, by ludzie poczuli się z siebie zadowoleni  – a odniesiesz sukces we wszystkim, co robisz i w relacjach ze wszystkimi ludźmi - tutaj wchodzi w rachubę poczucie własnej wartości. Bo to od niej zależy ile potrafimy pozytywnych emocji przekazać innym, aby również im udzieliło się zadowolenie z działania zgodnie z poczuciem wyjątkowości z  jaką przebiega życie każdego. Wykształcenie w sobie tego przekonania w przypadku nauczyciela otworzy drzwi do nawiązywania relacji, które zwiększą potencjał grona pedagogicznego, zbudują podstawy do samodzielności uczniów i zwiększą zaufanie dyrekcji do odważnych pomysłów na edukację.