Co to jest odwrócona lekcja? I dlaczego powinno Cię to zainteresować - nawet przed wprowadzeniem Cyfrowej Szkoły?

Colin Rose, 24 Marzec 14

Szkoły szukają sposobów bardziej efektywnego wykorzystania technologii, poprawy wyników uczniów oraz zwiększania ich umiejętności. A "odwrócone lekcje" stają się coraz popularniejsze w USA i Wielkiej Brytanii. Czym jest odwrócona lekcja? W skrócie: nauczyciel wykorzystuje lub samodzielnie nagrywa krótki film (zwykle 12-15 minut) wyjaśniający kluczowe idee przyszłej lekcji – podobnie jak w wideo Khan Academy.

Zadaniem uczniów jest obejrzenie filmu przed lekcją tyle razy, aż na pewno zrozumieją temat. Następnie, zamiast wykładu, podczas kolejnej lekcji uczniowie zwykle angażują się w zadania grupowe zaplanowane tak, by pogłębić wiedzę. W czasie gdy pracują indywidualnie bądź w grupach - nauczyciel przemieszcza się po klasie i weryfikuje, w jakim stopniu zrozumiano temat oraz którzy uczniowie potrzebują dodatkowego wsparcia i wskazówek.

Zwolennicy odwróconych lekcji podkreślają, że uczniowie mają szansę uczyć się we własnym tempie, gdyż wideo mogą oglądać tyle razy, ile potrzebują – aż zrozumieją. Nauczyciel może być "przewijany" i "powtarzany"! Zatem znacznie mniej uczniów ma zaległości.

Pionier odwróconych lekcji, Jon Bergman, definiuje system "odwróconej lekcji" jako "sposób zwiększenia czasu na indywidualną naukę twarzą w twarz dzięki przeniesieniu części wykładów poza salę lekcyjną – zwykle w formie wideo". Dzięki temu nauczanie grupowe staje się bardziej zindywidualizowane.

Osobiście jestem zwolennikiem "odwróconej lekcji", ponieważ nauczyciele w pierwszej kolejności sami oceniają i określają, jakie treści muszą przekazać osobiście, a jakie uczniowie mogą poznać samodzielnie. Nie ma nic złego w bezpośrednim nauczaniu (wykładach) – jest to efektywne narzędzie. Uczniowie potrzebują kogoś, kto nauczyłby ich nowej umiejętności lub wytłumaczył pewną ideę. "Odwrócona lekcja" różni się od lekcji tradycyjnej tylko tym , że to wprowadzenie lub uzupełnienie tematu jest przedstawione w formie wideo. W ten sposób uczniowie mają do niego dostęp w dowolnym miejscu i w czasie. W tym zawsze wtedy, kiedy są w stanie najlepiej skoncentrować się na danym zagadnieniu.  To forma edukacji ukierunkowana na potrzeby ucznia.

"Odwrócone lekcje" zmieniają kulturę nauki w szkołach. Nauczyciel przestaje być głównym (jedynym?) źródłem informacji, uczniowie mogą szukać materiałów na własną rękę – przynajmniej jako część procesu uczenia się. To oznacza, że współpraca, zainteresowanie uczniów oraz samodzielne poszukiwania, a nie sztywny plan lekcji, stają się priorytetami. Nauka staje się elastyczna, a rolą nauczyciela jest pomóc uczniom szukać powiązań i różnic i wyciągać wnioski, a przede wszystkim dążyć do samodzielnego zrozumienia i biegłości w temacie.

Odwrócone nauczenie to tylko jeden z przejawów kultury szkolnej, w której uznaje się, że rozwijanie umiejętności uczniów oraz wiara w zdolność do samodzielnej nauki daje im lepszy start w przyszłość. W dorosłym życiu będą musieli bez przerwy uczyć się, oduczać i uczyć na nowo kolejnych rzeczy.

Odwrócone nauczanie wymaga elastycznego środowiska. Jeśli dane treści są dostępne, musimy zaakceptować, że uczniowie sami decydują gdzie i kiedy chcą się uczyć. Udział technologii oznacza, że lekcje powinny stać się bardziej zindywidualizowane, pozwalać na pracę w grupach, samodzielną naukę oraz poszukiwania online podczas lekcji.

Odwrócone nauczanie przyciąga profesjonalnych nauczycieli, którzy nie boją się przeistoczyć z wykładowcy w przewodnika. Ważna jest świadomość, że istnieje szeroki wachlarz materiałów dostępnych online, często lepiej niż my przekazujących wiedzę!

I wreszcie, w 2013 roku okazało się, że według 450 nauczycieli odwrócone nauczanie:
 

• 88% zwiększyło satysfakcję z wykonywanego zawodu;
• 80% poprawiło nastawienie uczniów;
• 67% poprawiło wyniki testów - w szczególności słabszych uczniów;.
• 99% ma zamiar kontynuować pracę z tą metodą.

Najczęściej „odwracanymi” przedmiotami były przyroda i matematyka, a w 95% stosowano je w gimnazjach.

Dlaczego warto wypróbować odwrócone lekcje przed wprowadzeniem zmian związanych z Cyfrową Szkołą? Ponieważ stanowią one świetny przykład ilustrujący o co właściwie w Cyfrowej Szkole chodzi. A chodzi przecież o zindywidualizowaną naukę we własnym tempie.

Jeśli chcesz wiedzieć więcej, zajrzyj na http://flippedlearning.org/Page/1 - znajdziesz tam zarówno materiały, jak i innych nauczycieli szukających kontaktu, w celu wymiany opinii na tematy edukacyjne.
 

 
* * *

O autorze:
		Colin Rose Brytyjski ekspert w dziedzinie edukacji i metod efektywnego uczenia się, publicysta, trener, wykładowca – gość specjalny konferencji edukacyjnych na całym świecie, biznesmen. Doradca rządu brytyjskiego, Członek Royal Society of Arts, współtwórca brytyjskiej „Kampanii na Rzecz Uczenia się” („Campaign for Learning”) – towarzystwa naukowego pod patronatem rządu. Twórca „Metody Colina Rose” – autorskiej metody superszybkiej nauki języków obcych, dostępnej już także w Polsce. Autor m.in. książki: „Ucz się szybciej na miarę XXI wieku”, sprzedanej w ponad 400.000 egzemplarzy w Wlk. Brytanii i USA. (Wydana w Polsce w 2003 roku). Twórca programu „Master it Faster”, którego sprzedano ponad 250.000 egzemplarzy, a który pomaga dorosłym w zwiększaniu umiejętności uczenia się, podnoszenia ogólnych kompetencji, łatwiejszego przystosowania się do zmieniających się warunków pracy. Współautor edukacyjnego programu „Zabawy fundamentalne”, nastawionego na pobudzanie wszechstronnego rozwoju dziecka w wieku 0-6 lat. Autor programu „Champs” dla uczniów w wieku 10-16 lat, używanego w Wielkiej Brytanii przez ponad 45% szkół.