Koszty wychowania dzieci w Polsce 2019

Redakcja portalu, 31 Maj 19 Dodaj komentarz Wyślij Drukuj

Centrum im. Adama Smitha szacuje, że koszt wychowania jednego dziecka w Polsce w roku 2019 (do osiągnięcia osiemnastego roku życia) mieści się w przedziale od 200 do 225 tys. złotych, a dwójki dzieci od 370 do 400 tys. złotych. W roku 2018 koszty te odpowiednio wynosiły od 190 do 210 tys. złotych i od 350 do 385 tys. złotych.


Koszty wychowania dzieci, mierzone jako stopień pogorszenia standardu życia wynikający z wychowywania i utrzymania dziecka, są stosunkowo wysokie i sięgają od 15 do 30 proc. budżetu rodziny. Koszty te zmieniają się w tym przedziale w zależności od liczby dzieci, ich wieku i etapu edukacji.
 

Wzrost kosztów wychowania dzieci wynika z ogólnego wzrostu kosztów życia w Polsce, które między 2015 a 2018 rokiem zwiększyły się o ok. 61 procent.

Wydatki związane z utrzymaniem dzieci w rodzinach zwiększały się w wyniku wzrostu kosztów życia jako takich; były też rezultatem przekazywanych pieniędzy z programu Rodzina 500 plus.

Zmiana w programie 500 plus, w tym jego odformalizowanie i objęcie programem także pierwszego dziecka w rodzinie, sprawia, że 500 plus ma charakter powszechny, w którym rodzina, niezależnie od statusu materialnego, otrzymuje co miesiąc w tej samej wysokości zryczałtowaną kwotę.

Program 500 plus stał się tym samym, co usługa cash-back, czyli zwrotem części wcześniej wydanych przez rodziców pieniędzy.

Wydatki w ramach programu 500 plus w roku 2018 wyniosły ok. 21 mld złotych. Roczna kwota podatku VAT płacona przy okazji wydatków na wszystkie dzieci w Polsce wynosi według szacunków Centrum im. Adama Smitha ok. 10,5 mld zł.

Podatek VAT od wydatków poniesionych na dzieci zabiera ok. 50 proc. wartości 500 plus, jeszcze przed uwzględnieniem oczekiwanego skokowego wzrostu jego wartości w 2019 roku, czyli objęciem nim wszystkich dzieci.

Rodzina z trójką dzieci (pięć osób) w ramach zakupów zwraca rządowi w zapłaconym podatku VAT jeden z dwóch otrzymywanych co miesiąc od tego rządu przelewów z programu 500 plus.

W rodzinie z dwójką dzieci (cztery osoby), w której 500 złotych dostaje się tylko na jedno z dwójki dzieci i gdzie średnie wydatki na osobę są nieco wyższe, podatek VAT pochłania całość comiesięcznego świadczenia z programu 500 plus.

Zauważmy, że podatek VAT jest liczony od wydatków na wszystkie dzieci, a 500 plus do połowy roku 2019 nie przysługuje wszystkim dzieciom.

Kamil Kajetanowicz, ekspert Centrum im. Adama Smitha, obliczył i przekazał, że Rodzina 500 plus w 50 proc. jest sfinansowana z podatku VAT pobranego od wydatków rodzin na wychowanie dzieci. Dodatkowo oczywiście rodzice płacą podatek VAT, finansując swoje własne utrzymanie i gdyby uwzględnić ten koszt, to okazać by mogło się, że VAT płacony przez rodziny w związku z wydatkami na utrzymanie wszystkich domowników pochłania całość środków otrzymanych z 500 plus.

Centrum im. Adama Smitha od lat przypomina i podkreśla, że stawka podatku VAT na produkty dziecięce w niektórych krajach członkowskich UE wynosi 0 proc. (przykładowo w Wielkiej Brytanii) lub 3 proc. (jak w Luksemburgu) ze względu na utrzymującą się zapaść demograficzną.

Wysoki udział wpływów z podatku VAT w finansowaniu 500 plus dowodzi, że dla rodziny bardziej dotkliwa jest wysokość opodatkowania konsumpcji 23-procentową stawką VAT niż dochodów 18-procentową stawką PIT.

Andrzej Sadowski, prezydent Centrum im. Adama Smitha, stwierdził, że 500 plus jest mimo wszystko największą do tej pory w Polsce powszechną sensu stricto obniżką opodatkowania rodzin od 1989 roku i po prostu zryczałtowanym zwrotem podatku.

Dr Tomasz Baran, pracownik naukowy Wydziału Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego, przedstawił najnowsze badania opinii publicznej Centrum im. Adama Smitha i Panelu Badawczego Ariadna dotyczące kosztów wychowania dzieci. Zauważył, że Polacy oceniają koszty wychowania dzieci jako wysokie, a mimo to uważają, mając wcześniej obecną wiedzę na temat kosztów ich wychowania, że warto ponosić takie koszty oraz w zdecydowanej większości zdecydowaliby się na ich posiadanie. 

Anna Gołębicka, ekspert Centrum im. Adama Smitha, stwierdziła, że dzieci są wartością uniwersalną. Niezależnie od tego, czy respondenci są rodzicami czy nie, i czyimi są wyborcami, wychowanie dzieci jest oceniane jako wysoki koszt dla rodziców. Polacy bardzo racjonalnie szacują koszty wychowania dzieci. W percepcji wszystkich badanych koszt wychowania dziecka jest bardzo zbliżony do kosztów, jakie wylicza Centrum im. Adama Smitha.

Andrzej Sadowski przypomniał tezę wcześniejszych raportów dotyczących kosztów wychowania dzieci, że zdecydowana większość polskich rodzin jest w stanie zapracować na swoje utrzymanie w warunkach państwa, które nie jest nadmiernie fiskalne.

Podkreślił, że z dotychczasowych badań Centrum im. Adama Smitha wynika, że najlepszą polityką rodzinną jest powszechnie dostępna i dobrze płatna praca. Polityka rodzinna może być realizowana równie skutecznie w Polsce poprzez redukcję opodatkowania pracy rodzin oraz ich konsumpcji, a dzięki zaoszczędzonym pieniądzom i czasie na administrację jeszcze bardziej efektywna.

Dr Tomasz Baran zauważył, że posiadanie dzieci jest olbrzymim obciążeniem finansowym dla rodziców i dlatego program 500 plus ma nie tylko znacznie finansowe, ale również psychologiczne. Dzięki niemu rodzice mogą mieć poczucie, że nie są z tym obciążeniem pozostawieni sami sobie, że rząd stara się ich wspierać.


/informacja prasowa/