IBE: Wychowanie fizyczne w opiniach dyrektorów i nauczycieli
Nauczyciele i dyrektorzy szkół podstawowych dobrze oceniają zmiany w podstawie programowej wychowania fizycznego. Zajęcia WF uczą współpracy też z rówieśnikami, budują poczucie bezpieczeństwa poprzez współdziałanie w grupie rówieśniczej oraz zwiększają wiarę uczniów w ich możliwości. Problemem jest jednak często infrastruktura szkoły i zaplecze sportowe w miejscowości.
Badanie zostało przeprowadzone na ogólnopolskiej reprezentatywnej próbie szkół podstawowych. Uczestniczyło w nim 1212 nauczycieli reprezentujących 300 szkół, w tym 838 nauczycieli uczących co najmniej jeden oddział klas I–III i 441 nauczycieli uczących co najmniej jeden oddział klas IV–VI. 67 nauczycieli uczyło i tu i tu.
Infrastruktura szkolna
Szkoły, które nie posiadają własnego zaplecza sportowego, często wynajmują zewnętrzne obiekty sportowe. Najczęściej jest to basen (27%) lub sala gimnastyczna (11%). Nieco rzadziej boisko zewnętrzne (9%) oraz instalacje do treningu lekkiej atletyki (4%). Według niemal dwóch trzecich badanych (60%) szkoła, w której pracują, nie wynajmuje żadnych obiektów, a do prowadzenia zajęć WF wykorzystuje wyłącznie obiekty szkolne. W niektórych przypadkach szkoły udostępniały nieodpłatnie obiekty sportowe uczniom i młodzieży szkolnej poza obowiązkowymi zajęcia szkolnymi. Najczęściej udostępniano boisko zewnętrzne (84% wskazań) oraz salę gimnastyczną (66%). Co czwarta szkoła (27%) udostępniała także zewnętrzne obiekty do lekkiej atletyki. W 3% szkół uczniowie nie mogli korzystać z żadnego obiektu sportowego szkoły poza wyznaczonymi zajęciami szkolnymi.
Nauczyciele popierają wprowadzoną zmianę, która pozwala uczniom na wybór zajęć, jednak wskazują na trudności w takiej ich organizacji. Najczęściej wskazywano na brak odpowiedniego zaplecza sportowego lub ograniczenia finansowe. Wymieniono także brak specjalisty, który mógłby prowadzić takie zajęcia.
W małych szkołach organizacja lekcji wychowania fizycznego zgodnej z zainteresowaniami czy oczekiwaniami uczniów jest nierealna ze względu na niewielką liczbę uczniów. Wśród wymienianych problemów znalazła się także kwestia organizacji i finansowania dojazdu dzieci do obiektów sportowych.
Osoby prowadzące zajęcia do wyboru przez uczniów to z reguły nauczyciele wychowania fizycznego zatrudnieni w szkole. Jeśli szkoła oferowała uczniom zajęcia na obiektach pozaszkolnych, nauczyciele wychowania fizycznego byli wspierani np. przez instruktorów pływania zatrudnionych na pływalni. Dyrektorzy podawali pozytywne przykłady współpracy szkół z organem prowadzącym, gdzie samorząd zatrudnia dodatkowo animatora sportowo-rekreacyjnego, który współpracuje z nauczycielami WF w szkołach i lokalnymi klubami sportowymi w celu organizacji imprez sportowo--rekreacyjnych czy też zawodów sportowych.
Ponad połowa (57%) nauczycieli wychowania fizycznego zgodziła się ze stwierdzeniem, iż niewłaściwie prowadzone zajęcia na wcześniejszych etapach edukacyjnych skutkują większą liczbą zwolnień z lekcji WF na późniejszych etapach edukacyjnych. Zdaniem części nauczycieli wychowania fizycznego problemy ze zwolnieniami lekarskimi biorą się ze sposobu prowadzenia zajęć z wychowania fizycznego w klasach I–III Często pojawiała się opinia, że zajęcia w klasach I–III powinny być prowadzone przez specjalistów, nie tak jak to miejsce obecnie – przez nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej.
Połowa nauczycieli WF wskazała brak infrastruktury sportowej w szkole jako najważniejszy czynnik utrudniający realizację zapisów podstawy programowej. 43% wskazuje na zbyt dużą liczebność uczniów jako przeszkodę. Na trudności natury finansowej oraz postawy rodziców, które utrudniają wprowadzenie zmian wskazało odpowiednio 37% i 36% respondentów.
Organizacja zajęć i realizacja podstawy programowej w klasach I–III
Podział na grupy
Higiena i bezpieczeństwo
Kształtowanie sprawności fizycznej
Indywidualizacja zajęć
Opinie nauczycieli o umiejętnościach uczniów na koniec I etapu edukacyjnego
Organizacja zajęć i realizacja podstawy programowej w klasach IV–VI
Liczba godzin
Nawet jeśli zajęcia z WF są realizowane w formie dającej uczniom możliwość wyboru, godziny do wyboru najczęściej realizowane są jako zajęcia lekcyjne. Zaledwie w 2% są to zajęcia pozalekcyjne.
Realizacja zajęć do wyboru przez uczniów poza szkołą wymaga od szkoły i organów prowadzących zaangażowania dodatkowych zasobów ludzkich jak i środków finansowych. Niekiedy koszty takiej formy realizacji zajęć ponoszą rodzice w formie dobrowolnych składek (np. na dojazdy), rodzice angażują się także w zapewnienie dodatkowej opieki w czasie przejazdów i zajęć.
Diagnoza potrzeb
Wpływ na kształt oferty ma również indywidualny stan zdrowia ucznia. Ponad 1/3 (37%) nauczycieli WF szukała informacji na temat kondycji fizycznej uczniów pośród informacji zawartych w karcie profilaktycznego badania lekarskiego ucznia. 31% deklaruje, iż ma dostęp do informacji w niej zawartych. Ale aż 23% nauczycieli WF nie ma dostępu do informacji na temat zdrowia ucznia.
Oferta zajęć
Nabór uczniów do grup
Ocena rozwoju motorycznego na koniec II etapu
Wskazania nauczycieli pokazują, iż w obszarze kompetencji organizacyjnych najwięcej trudności uczniowie mają z organizacją zabaw oraz z omawianiem zasad aktywnego wypoczynku. Natomiast spośród umiejętności indywidualnych koniecznych do uprawiania integracyjnych sportów zespołowych, odbijanie piłki oburącz pozostaje dla uczniów największym wyzwaniem.
Istotną kwestią podczas zajęć WF jest bezpieczeństwo. Zaledwie jedna trzecia (32%) nauczycieli stwierdziła, ze „zdecydowana większość uczniów” potrafi omówić sposoby postępowanie w sytuacji zagrożenia. Ocena zasad bezpieczeństwa podczas aktywności fizycznej nie koreluje z płcią, stopniem awansu zawodowego nauczycieli ani stażem pracy.
źródło: Instytut Badań Edukacyjnych
Warszawska Liga Debatancka dla Szkół Podstawowych - trwa przyjmowanie zgłoszeń do kolejnej edycji
Redakcja portalu 29 Czerwiec 2022
Trwa II. edycja konkursu "Pasjonująca lekcja religii"
Redakcja portalu 29 Czerwiec 2022
Redakcja portalu 23 Sierpień 2021
Redakcja portalu 12 Sierpień 2021
RPO krytycznie o rządowym projekcie odpowiedzialności karnej dyrektorów szkół i placówek dla dzieci
Redakcja portalu 12 Sierpień 2021
Wychowanie w szkole, czyli naprawdę dobra zmiana
~ Staszek(Gość) z: http://www.parental.pl/ 03 Listopad 2016, 13:21
Ku reformie szkół średnich - część I
~ Blanka(Gość) z: http://www.kwadransakademicki.pl/ 03 Listopad 2016, 13:18
"Takie będą Rzeczypospolite, jakie ich młodzieży chowanie"
~ Gość 03 Listopad 2016, 13:15
"Takie będą Rzeczypospolite, jakie ich młodzieży chowanie"
~ Gość 03 Listopad 2016, 13:14