Edukację trzeba reformować w niszach - relacja z debaty inaugurującej EDU Trendy 2013

Redakcja portalu, 30 Październik 13 Dodaj komentarz Wyślij Drukuj

"Edukacja XXI wieku. Jakich rozwiązań potrzebujemy" to temat debaty otwierającej konferencję „EDU TRENDY 2013”. Można śmiało stwierdzić, że zarówno temat, jak i grono dyskutantów, były trafione, a dyskusja wielowątkowa i ożywiona. Obok dra hab. Michała Federowicza, dyrektora Instytutu Badań Edukacyjnych, zasiedli bowiem prof. Jarosław Górniak z Uniwersytetu Jagiellońskiego, prof. Łukasz Turski, członek Polskiej Akademii Nauk,Katarzyna Hall, była minister edukacji narodowej oraz Włodzimierz Paszyński, z-ca prezydenta m.st. Warszawy, i Elżbieta Gromniak, prezes Stowarzyszenia „Rodzice w Edukacji”. Moderatorem dyskusji była Elżbieta Piotrowska-Albin, dyrektor Segmentu Edukacji Wolters Kluwer.

Dyskusję poprzedziło wystąpienie prof. Jarosława Górniaka, który w obszernym referacie przedstawił zebranym oczekiwania wobec edukacji, wynikające z badań nad kapitałem ludzkim w Polsce. Na początek Profesor stwierdził, że to, czy ugrzęźniemy w grupie krajów o umiarkowanych dochodach, w której obecnie jesteśmy, czy też uda nam się dołączyć do grupy państw innowacyjnych, do globalnej czołówki, będzie w głównej mierze zależało od właściwej EDUKACJI.

Omawiając wyniki badań, Profesor obalił powszechnie powielany pogląd, że „szkoły powinny sprostać oczekiwaniom pracodawców i uczyć uczniów tak, by byli oni gotowi do pracy na danym stanowisku pracy”. Według niego wśród braków kompetencyjnych umiejętności zawodowe są podnoszone często, ale dwa pierwsze miejsca zajmują kompetencje ogólne, związane ze zdolnością do samoorganizacji, umiejętności organizowania sobie pracy, organizacją czasu pracy i realizowania zadań, oraz kompetencje społeczne, behawioralne, polegające na umiejętności współpracy z ludźmi, a więc umiejętności komunikacyjne, pracy zespołowej, zespołowego realizowania projektu.

Po tym referacie rozpoczęła się dyskusja. Jako pierwsza zabrała głos Katarzyna Hall, która opisała szkołę przyszłości jako miejsce bez systemu klasowo-lekcyjnego, miejsce otwartej przestrzeń z różnowiekowymi grupami zainteresowań, talentów i współpracy. Indywidualizacja pracy z uczniem będzie polegała nie na dążeniu do osiągania wspólnych celów, ale znalezieniu tego, co w nim jest najlepsze, a w nauczaniu pojawi się naturalne podejście do technologii.

Michał Federowicz stwierdził, że przed edukacją przyszłości stoją dwa podstawowe cele: spójność społeczna i innowacyjność gospodarki. Mamy ład w treściach przekazywanych w szkole - mówił - teraz trzeba wprowadzić metody, które sprzyjają kreatywności młodych ludzi. Według niego najlepszym sposobem na to jest praca w małych grupach i personalizacja procesu nauczania. Czego należy uczyć? Zdaniem M. Federowicza: języka ojczystego, matematyki, języków obcych, historii i przedmiotów przyrodniczych. Jednak w ramach tych przedmiotów należy wprowadzać nowoczesne metody pracy, np.: na matematyce, uczyć rozmawiać o matematyce, na przyrodzie, uczyć krytycznego myślenia, stawiania pytań i formułowania wniosków.

Odmiennego zdania był prof. Łukasz Turski, który stwierdził, że wszystkie te poglądy, iż po iluś tam latach nabywa się określone kompetencje, nie mają sensu. Od 12 lat świat ulega całkowitej zmianie i w związku z tym nie możemy wiedzieć, jak reformować edukację. - Edukację musimy zmienić poprzez to, że uczymy dziecko, a nie przedmiotu - zakończył.

Włodzimierz Paszyński, zauważył z kolei, że jeśli uznamy, że szkoła powinna pokazywać świat w jego rozwoju, powinna budować fundament, który będzie pozwalał go zrozumieć, to trzeba zmienić strukturę programów szkolnych i akademickich. Szkoła powinna uczyć języków obcych, matematyki z informatyką, świata przyrody i elementów wiedzy o człowieku, kulturze i społeczeństwie, a poza planem prowadzić zajęcia rozwijające ducha i ciało. - Szkoła to miejsce stawiania pytań i szukania na nie odpowiedzi. Tych odpowiedzi uczeń powinien szukać z nauczycielem - podkreślił. 

Jarosław Górecki zasygnalizował, że trzeba wesprzeć nauczycieli, pomóc im wykształcić pożądane przez rynek pracy kompetencje u siebie, by później oni mogli je przekazywać uczniom.

Elżbieta Gromniak zaproponowała szerokie uczestnictwo rodziców i dziadków w procesie edukacji dzieci. - Edukację trzeba robić razem: nauczyciele uczniowie rodzice - tłumaczyła. - Rola rodzica w szkole mogłaby znacznie wzrosnąć, gdybyśmy jako rodzice i jako nauczyciele mieli poczucie współodpowiedzialności. Takie szkoły już istnieją i ta zmiana w edukacji przyjdzie na dole, tam gdzie się te środowiska dogadają. 

Po tych wystąpieniach głos zabrali uczestnicy spotkania. Zaproponowano wprowadzenie do podstawy programowej informacji prawnej, zwrócono też uwagę, na konieczność kształcenie pedagogicznego nauczycieli rekrutujących się z absolwentów innych wydziałów niż pedagogiczne. Pytano też o koszty proponowanych rozwiązań. Dyrektor Federowicz z zadowoleniem zauważył, że nietrudno będzie zbudować konsens na temat przyszłości szkoły, bo wszyscy mówią jednym językiem. Minister Hall zaprosiła wszystkich do Stowarzyszenia „Dobra Edukacja” i szukania nowych dróg dla edukacji. - Bez wypracowania w skali mikro tych nowych metod w skali makro nigdy się to nie uda - zakończyła Katarzyna Hall.


/informacja prasowa/