Dzieci imigrantów częściej trafiają do biedniejszych szkół - wyniki nowego raportu

Redakcja portalu, 13 Kwiecień 13 Dodaj komentarz Wyślij Drukuj

Dzieci, które niedawno przybyły do danego kraju, częściej padają ofiarą segregacji i są umieszczane w szkołach dysponujących mniejszymi zasobami – tak wynika z nowego badania przeprowadzonego na zlecenie Komisji Europejskiej. Skutek to gorsze wyniki w szkole i wysokie prawdopodobieństwo zbyt wczesnego kończenia nauki. W badaniu zaproponowano, żeby państwa członkowskie zapewniły wsparcie w kształceniu dzieci imigrantów – na przykład specjalnie przygotowanych nauczycieli czy dbające o ich integrację sieci wsparcia ze strony rodziców i społeczności lokalnych.

W raporcie przeanalizowano politykę w zakresie wspierania nowo przybyłych dzieci w 15 krajach, do których dotarły w ostatnim czasie duże fale imigrantów. Są to: Austria, Belgia (wspólnota flamandzka), Cypr, Czechy, Dania, Francja, Grecja, Holandia, Irlandia, Luksemburg, Niemcy, Norwegia, Szwecja, Wielka Brytania i Włochy. Z badania wynika, że najlepszy model funkcjonuje w Danii i Szwecji – opiera się on na oferowaniu dostosowanego do potrzeb wsparcia i zapewnieniu szkołom rozsądnego poziomu niezależności. Pozostałe kraje zazwyczaj skupiają się wyłącznie na jednym z tych aspektów, co uniemożliwia im osiągnięcie lepszych rezultatów w integracji dzieci imigrantów.

Androulla Vassiliou, komisarz UE ds. edukacji, kultury, wielojęzyczności i młodzieży oznajmiła: – Każde dziecko – nieważne, z jakiego środowiska pochodzi – zasługuje na szansę, jaką jest edukacja, która zapewni mu umiejętności potrzebne w życiu i dobre perspektywy zawodowe. Musimy poprawić sytuację pod tym względem w Europie i zapewnić większe wsparcie grupom w trudnej sytuacji. Musimy odejść od schematów postępowania, które nadal obowiązują w zbyt wielu szkołach. To uczniowie, którzy wychowali się w danym kraju, powinni jako pierwsi wyjść naprzeciw dzieciom imigrantów. Musimy ich zachęcać do otwierania się na dzieci ze środowisk imigranckich, a do tego konieczne jest zaangażowanie rodziców. Jeśli nic z tym nie zrobimy, możemy doprowadzić do sytuacji błędnego koła – brak szans będzie skutkował słabymi wynikami w nauce, a te z kolei będą zwiększać prawdopodobieństwo bezrobocia i ubóstwa.

W badaniu podkreślono znaczenie zapewnienia szkołom niezależności i opracowania kompleksowego podejścia do wspierania kształcenia nowo przybyłych dzieci imigrantów, obejmującego pomoc w nauce języka i przedmiotów szkolnych, zaangażowanie ze strony rodziców i społeczności lokalnych oraz edukację międzykulturową. Zgodnie z raportem szkoły powinny unikać segregacji dzieci i wczesnego dzielenia uczniów na grupy ze względu na ich zdolności, gdyż stawia to w niekorzystnej sytuacji dzieci imigrantów, które dopiero uczą się nowego języka. W badaniu podkreślono również konieczność usprawnienia procesu monitorowania i gromadzenia statystyk dotyczących dostępu do oświaty, uczęszczania do szkół i wyników w nauce dzieci ze środowisk imigranckich.

Wyniki raportu znajdują odzwierciedlenie w statystykach udostępnionych w ramach prowadzonego przez OECD programu międzynarodowej oceny umiejętności uczniów, który polega na sprawdzaniu umiejętności i wiedzy piętnastolatków. Z badań OECD wynika, że w 2010 r. 25,9 proc. urodzonych za granicą uczniów europejskich szkół przedwcześnie porzuciło naukę, podczas gdy w przypadku uczniów urodzonych w danym kraju było to zaledwie 13 proc.

Badanie Komisji pokazuje, że w większości krajów szkoły albo zostały pozostawione same sobie i postępują według ogólnych krajowych wytycznych dotyczących dysponowania funduszami, albo nie mają wystarczającej autonomii, aby dostosować wsparcie do konkretnych potrzeb, a krajowe wytyczne – do sytuacji na poziomie lokalnym.


W badaniu rozróżniono 5 typów systemów wspierania edukacji:
 

• Model wsparcia kompleksowego (przykłady: Dania, Szwecja)
  
  Udzielane jest stałe wsparcie w obszarach mających największe znaczenie pod kątem integracji nowo przybyłych dzieci imigrantów: pomoc w nauce języka i przedmiotów szkolnych, zaangażowanie rodziców, edukacja wielokulturowa i przyjazne otoczenie szkolne.
  
   
• Model wsparcia doraźnego (przykłady: Włochy, Cypr, Grecja)
  
  Wsparcie charakteryzuje przypadkowość. Strategie nie zawsze są jasno sformułowane, poparte odpowiednimi zasobami czy skutecznie wdrażane. Nauczyciele, rodzice i społeczności lokalne są pozostawieni bez wyraźnych instrukcji.
  
   
• Model wsparcia wyrównawczego (przykłady: Belgia, Austria)
  
  Obejmuje on wszystkie rodzaje strategii wsparcia, w tym stałą naukę języka nowego kraju. Minusy to raczej minimalna pomoc w nauce, wczesna ocena zdolności dzieci i wczesne dzielenie ich na grupy pod względem zdolności. Wsparcie to jest „wyrównawcze”, bo służy zmniejszeniu istniejących różnic, a nie rozwiązaniu problemu nierównych szans.
  
   
• Model integracyjny (przykład: Irlandia)
  
  Cechują go dobrze rozwinięta współpraca i strategie edukacji międzykulturowej. Kontakt między szkołą, rodzicami i społecznością lokalną jest regularny, a temat międzykulturowości jest dobrze zintegrowany z programem nauczania i promowany w szkole na co dzień. Wsparcie nie skupia się na nauce języka.
  
  
  
• Model wsparcia scentralizowanego (przykłady: Francja, Luksemburg)
  
  Model ten opiera się na scentralizowanym przyjmowaniu dzieci imigrantów i zapewnianiu wsparcia w nauce. Obejmuje on dopracowane, dostosowane do potrzeb programy pomocy dla uczniów ze słabymi wynikami, a także pomoc w nauce języka (i inne formy pomocy) dla rodziców.

To niezależne badanie przeprowadził na zlecenie Komisji litewski Instytut Polityki Publicznej i Zarządzania.

W ramach swojej strategii na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia Unia Europejska zachęca państwa członkowskie do intensywniejszego inwestowania w edukację, co pozwoli wzmocnić gospodarkę, a młodym ludziom umożliwi zdobycie umiejętności potrzebnych na rynku pracy. Kraje UE zobowiązały się do 2020 r. zmniejszyć odsetek młodych ludzi z niskimi umiejętnościami podstawowymi (czytanie, matematyka, nauki przyrodnicze) oraz odsetek uczniów przedwcześnie kończących naukę. Uzgodniły, że do 2020 r. odsetek piętnastolatków z niewystarczającymi umiejętnościami w zakresie czytania, matematyki i nauk przyrodniczych nie powinien przekraczać 15 proc., odsetek osób przedwcześnie kończących naukę powinien wynosić mniej niż 10 proc., a odsetek osób w wieku 30–34 lat posiadających wykształcenie wyższe powinien stanowić przynajmniej 40 proc.

Od 1960 r. imigracja do Europy wzrosła trzykrotnie. Nauczanie dzieci imigrantów staje się coraz poważniejszą kwestią – dla przykładu w roku szkolnym 2009/2010 w austriackich szkołach było zarejestrowanych ponad 17,6 proc. uczniów, dla których język niemiecki nie był pierwszych językiem. W Grecji odsetek uczniów pochodzących z innych krajów w szkołach podstawowych i średnich wzrósł w ciągu ostatnich pięciu lat z 7,3 proc. do 12 proc.


źródło: europa.eu